HB_The 8

เรื่องที่	HB_The 8
ประเภท	HOSPITAL BASE
ชื่อเรื่อง	การศึกษาต้นทุนแบบกลุ่มโรคในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
ชื่อผู้แต่ง	นางสาวอารี สหัสานันท์
ที่มา	วิทยานิพนธ์, ภาควิชาเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ปีที่ทำ	ปีงบประมาณ 2534
บทคัดย่อ	การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบและขนาดของต้นทุนต่อครั้งในการตรวจและรักษาผู้ป่วย 7 กลุ่มโรคพร้อมทั้งเปรียบเทียบต้นทุนต่อครั้งของการตรวจและรักษาผู้ป่วยแต่ละโรค โดยจะวิเคราะห์ในแง่ผู้ให้บริการ ซึ่งเป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา โดยเก็บข้อมูลย้อมหลังจากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิที่มีอยู่แล้วของของปีงบประมาณ 2533 นำมาปรับให้มูลค่าในปี 2534 โดยใช้ดัชนีราคาผู้บริโภคเป็นแนวทาง สำหรับข้อมูลบางส่วนที่ยังขาดอยู่ได้ประสานงานกับฝ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องเพื่อเก็บข้อมูลปฐมภูมิ แล้วนำมาคำนวณหาต้นทุนต่อไปมีการแบ่งหน่วยงานออกเป็น 3 กลุ่ม คือ หน่วยงานที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ หน่วยงานที่ก่อให้เกิดรายได้และหน่วยงานที่ให้บริการผู้ป่วย ต้นทุนของทุกหน่วยงานประกอบด้วย ต้นทุนค่าแรงงาน ต้นทุนค่าวัสดุและต้นทุนค่าลงทุน ซึ่งรวมเป็นต้นทุนโดยตรงของแต่ละหน่วยงาน หน่วยงานที่ให้บริการผู้ป่วยจะได้รับการกระจายต้นทุนจาด 2 หน่วยงานด้วยวิธี Simultaneous Equation method ทำใหืได้ต้นทุนรวมทั้งหมด เมื่อหารด้วยจำนวนครั้งที่ผู้ป่วยมารับบริการ ก็จะได้ต้นทุนต่อครั้งของแต่ละแผนกที่ให้บริการ สำหรับต้นทุนการตรวจทางห้องปฏิบัติการและรังสีวินิจฉัย รวมทั้งต้นทุนค่ายาในการรักษาแต่ละครั้ง ได้ดำเนินการแยกศึกษาในแต่ละกลุ่มโรค แล้วนำไปรวมกับต้นทุนต่อครั้งของแผนกที่ให้บริการ ก็จะได้ต้นทุนทั้งหมดในการตรวจและรักษาแต่ละครั้งของแต่ละกลุ่มโรค ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มโรคที่มีต้นทุนรวมทั้งหมดในการตรวจและรักษาโรคแต่ละครั้งสูงที่สุดคือกลุ่มโรงเบาหวาน คิดเป็นเงิน 454.38- 11,101.73 บาท รองลงมาคือ กลุ่มโรคความดันโลหิตสูง กลุ่มโรคปาราสิต กลุ่มโรคที่มีอาการปวดท้อง กลุ่มโรคตา กลุ่มโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนต้น และกลุ่มโรคหนองในชนิดไม่มีภาวะแทรกซ้อน โดยที่แต่ละกลุ่มโรคจะมีช่วงราคาต้นทุนทั้งหมดต่อหน่วยแตกต่างกัน ถ้าแพทย์มีความเชี่ยวชาญมาก สั่งตรวจสิ่งส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเท่าที่จำเป็นและเลือกใช้ยาประเภทที่มีชื่อสามัญซึ่งมีคุณภาพดี ราคาถูก ก็จะทำให้ต้นทุน ในการตรวจและรักษาผู้ป่วยไม่สูงมากจนเกินไป ดังนั้น ผลของการศึกษานี้น่าจะเป็นแนวทางในการกำหนดและควบคุมราคาค่าบริการต่อครั้งของผู้ป่วยนอก แต่ละกลุ่มโรคอย่างเหมาะสมและเป็นธรรม เพื่อความอยู่รอดทางการเงินของโรงพยาบาล รวมทั้งเป็นข้อมูลพื้นฐานในการคำนวณค่าใช้จ่ายด้านประกันสังคมต่อไป
วิธีการศึกษา	การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา(Descriptive research) เพื่อศึกษาต้นทุนแบบกลุ่มโรครวม (DRGs) ณ แผนกผู้ป่วยโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ในปีงบประมาณ 2534 ในทัศนะของผู้ให้บริการ(Providers perspective) โดยได้แบ่งลำดับขั้นตอนศึกษาออกเป็น 2 ขั้นตอนใหญ่ๆ คือ การกำหนดมาตรฐานของการตรวจรักษา(Standard treatment and investigation) โดยคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญ(Expert committee) ของแต่ละสาขา จากนั้นจึงนำมาตรฐานที่ได้มาคำนวณหาต้นทุนแบบรายโรคต่อไป ในส่วนของข้อมูลต้นทุนการให้บริการทั่วไป(RSC) ที่ใช้ในการศึกษานี้อ้างอิงมาจากการศึกษาที่คณะผู้วิจัยชุดนี้ศึกษาไว้ในปี 2533( เรื่องการศึกษาต้นทุนต่อหน่วยบริการของแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ : 2534) โดยได้ทำการปรับเป็นมูลค่าปี 2534 โดยใช้ดัชนีราคาผู้บริโภคเขต กทม. ปี 2533 และปี 2534 แยกตามประเภทของข้อมูล หมายเหตุ: ในที่นี้จะไม่รายงานรายละเอียดต้นทุนต่อกลุ่มโรค – ผู้รวบรวม
วิธีคิดค่าเสื่อมราคา	ต้นทุนค่าเสื่อมราคาประจำปีของครุภัณฑ์และอาคารสิ่งก่อสร้างในโรงพยาบาล คิดแบบเส้นตรง (Straight line method) อายุการใช้งานของครุภัณฑ์ใช้เกณฑ์การคิดค่าเสื่อมราคาจากสมาคมโรงพยาบาลอเมริกัน(Estimated useful lives of depreciable hospital assets, 1978) ส่วนอายุการใช้งานของสิ่งก่อสร้างคิด 20 ปี โดยคิดค่าเสื่อมราคาสิ่งก่อสร้างของแต่ละหน่วยงานตามสัดส่วนพื้นที่การใช้งาน
วิธีการกระจายต้นทุน	เมื่อได้ต้นทุนรวมโดยตรงแล้ว ใช้วิธีการจัดสรรแบบสมการเส้นตรง(Simultaneous equation method) เพื่อหาต้นทุนรวมทางอ้อม
ผลการศึกษา

สัดส่วนค่าแรง ต่อ ค่าวัสดุ ต่อ ค่าลงทุน, ต้นทุนต่อหน่วยบริการ. จำนวนหน่วยบริการของหน่วยงาน, วันป่วยเฉลี่ย

ตารางแสดงองค์ประกอบของต้นทุนรวมโดยตรงของแต่ละกลุ่มหน่วยงาน

กลุ่มหน่วยงาน	ต้นทุนค่าลงทุน	ต้นทุนค่าแรงงาน	ต้นทุนค่าวัสดุ	ต้นทุนโดยตรง
NRPCC	13,662,212.49	10,922,094.20	10,524,589.78	35,108,896.48
	38.91%	31.11%	29.98%	100%
RPCC	6,263,913.73	10,304,249.96	7046395.58*	23,614,559.28
	26.53%	43.63%	29.84%	100%
PS	21,860,405.54	28,919,228.40	7,677,058.57	58,456,692.51
	37.40%	49.47%	13.13%	100%
รวม	41,786,531.77	50,145,572.56	25,248,043.94	117,180,148.27
	35.66%	42.79%	21.55%	100%

หมายเหตุ ปรับข้อมูลของปีงบประมาณ 2533 ให้เป็นข้อมูลของปีงบประมาณ 2534 โดยใช้ดัชนีราคาผู้บริโภคเป็นแนวทาง ส่วนต้นทุนค่าวัสดุในหน่วยงาน RPCC ได้ตัดค่ายาออกไปเพื่อป้องกันการนับซ้ำ

ตารางแสดงต้นทุนต่อครั้งของแต่ละแผนกที่ให้บริการผู้ป่วยนอก (Unit Cost or Total Cost /Visit) และองค์ประกอบของต้นทุนต่อครั้งที่พิจารณาทุกหน่วยต้นทุน เมื่อคิดค่าลงทุน ค่าแรงงาน และค่าวัสดุ (CC+ LC + MC) รวมทั้งจำนวนครั้งที่ผู้ป่วยนอกที่มารับบริการในแต่ละแผนก ปีงบประมาณ 2534

OPD	RSCC/VISIT*	RSC/VISIT	UNIT COST	OPD VISIT
	บาท	บาท	บาท	ครั้ง
อารยุกรรมทั่วไป	9.04	81.44	90.47	106,603
อายุกรรมโรคผิวหนัง	6.64	111.54	118.18	32,491
อายุรกรรมเฉพาะโรค	8.64	99.64	108.28	66,136
ศัลยกรรม	61.73*	105.69	167.41	66,841
สูติกรรม	10.04	116.34	126.38	57,305
นรีเวชกรรม	3.67	176.88	180.55	38,418
กุมารเวชกรรม	11.44	132.26	143.71	51,542
จักษุกรรม	3.79	99.89	103.68	63,620
ทันตกรรม	0	252.96	252.96	15,473
ศัลยกรรมกระดูก	6.99	68.8	75.79	59,974
โสต นาสิก ลาริงซ์	4.1	107.24	111.33	49,833
จิตเวช	3.38	207.1	210.48	17,866
นิติเวช	0.00	120.6	120.6	5,807
ปาราสิต	21.71	124.34	146.06	1,050
เวชศาสตร์ป้องกันและสังคม	2.02	90.69	92.71	24,329
รวม	12.44	110.63	123.07	657,288
คิดเป็นร้อยละ	10.11	89.89	100

หมายเหตุ ในที่นี้ ค่า RPCC/Visit* มิได้รวมต้นทุนค่ายา ต้นทุนค่าตรวจทางห้องปฏิบัติการและต้นทุนค่าตรวจทางรังสีวินิจฉัย เพื่อป้องกันการนับซ้ำ