HB_The 7

เรื่องที่	HB_The 7
ประเภท	HOSPITAL BASE
ชื่อเรื่อง	ต้นทุนต่อหน่วยของงานบริการผู้ป่วยนอกและฉุกเฉิน โรงพยาบาลชลบุรี กระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2534
ชื่อผู้แต่ง	พิริยะ บุษยพรรณพงศ์
ที่มา	วิทยานิพนธ์, สาขาวิชาเอกการบริหารโรงพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
ปีที่ทำ	ปีงบประมาณ 2534 (1 ตุลาคม 2533 – 30 กันยายน 2534)
บทคัดย่อ	การศึกษาต้นทุนโรงพยาบาลเป็นแนวทางปรับปรุงการบริหารทรัพยากรของโรงพยาบาลที่มีอยู่อย่างจำกัด ให้เกิดความเป็นธรรม และได้ประโยชน์สูงสุด ซึ่งการหาต้นทุนโรงพยาบาลเพียงปีละครั้ง อาจจะเป็นเครื่องมือช่วยให้การบริหารงานโรงพยาบาล มีประสิทธิภาพมากขึ้น การศึกษานี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยต้นทุนโรงพยาบาลชลบุรี ซึ่งมุ่งเน้นเฉพาะหน่วยบริการผู้ป่วยนอกและฉุกเฉินโดยเก็บข้อมูลต้นทุนในปีงบประมาณ 2534 ( 1 ตุลาคม 2533 ถึง 30 กันยายน 2534) แบ่งหน่วยงานต้นทุนออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ หน่วยต้นทุนปฐมภูมิ หน่วยต้นทุนทุติยภูมิ หน่วยต้นทุนตติยภูมิ และ หน่วยต้นทุนสุดท้าย กระจายต้นทุนระหว่างหน่วยงานด้วยวิธีการจัดสรรต้นทุนแบบสองครั้ง ผลการวิจัยพบว่า ต้นทุนรวมของหน่วยบริการผู้ป่วยนอกเท่ากับ 32,998, 226.28 บาท หน่วยบริการผู้ป่วยฉุกเฉินเท่ากับ 7,101,100.56 บาท ผู้ป่วยฉุกเฉินในเวลาเท่ากับ 2,116,777.35 บาท ผู้ป่วยฉุกเฉินนอกเวลา 4,984,323.21 บาท กลุ่มงานอายุรกรรมมีต้นทุนรวมเท่ากับ 9,411,468.67 บาท รองลงมาคือ กลุ่มงานสูติ-นรีเวชกรรม เท่ากับ 7,089,387.86 บาท และกลุ่มงานกุมารเวชกรรม เท่ากับ 1,918,675.87 บาท คลีนิคที่มีต้นทุนรวมสูงสุด คือ คลีนิคอายุรกรรมทั่วไป มีต้นทุนรวมเท่ากับ 5,229,009.81 บาท รองลงมาคลีนิคดูแลก่อนคลอด เท่ากับ 4,122,621.85 บาท และคลีนิควัณโรคในเด็ก มีต้นทุนรวมน้อยที่สุดเท่ากับ 50,434.86 บาท ต้นทุนเฉลี่ยต่อการให้บริการผู้ป่วย 1 ครั้ง ของหน่วยบริการผู้ป่วยนอกเท่ากับ 109.54 บาท หน่วยบริการผู้ป่วยฉุกเฉิน เท่ากับ 172.83 บาท จำแนกเป็นผู้ป่วยฉุกเฉินในเวลาเท่ากับ 225.84 บาท และผู้ป่วยฉุกเฉินนอกเวลาเท่ากับ 157.16 บาท กลุ่มงานที่มีต้นทุนเฉลี่ยต่อการให้บริการผู้ป่วย 1 ครั้งสูงสุด รองลงมา และต่ำสุดเรียงตามลำดับ คือ กลุ่มงาน สูติ -นรีเวชกรรม (146.71 บาท/ครั้ง) กลุ่มงานศัลยกรรมกระดูก (146.14 บาท/ครั้ง) และกลุ่มงานกุมารเวชกรรม (66.72 บาท/ครั้ง) ต้นทุนรายโรคเฉลี่ยต่อการให้บริการผู้ป่วย 1 ครั้ง เฉพาะโรคที่พบบ่อยพบว่าโรคที่มีต้นทุนเฉลี่ยสูงสุด คือ โรคแผลในกระเพาะอาหาร กรณีต้นทุนมาก (640.37 บาท/ครั้ง) รองลงมา คือโรคโพรงจมูกอักเสบเฉียบพลันกรณีต้นทุนมาก (514.05 บาท/ครั้ง) และต่ำสุด คือ โรคริดสีดวงทวารกรณีต้นทุนน้อย (37.41 บาท/ครั้ง) ต้นทุนต่อหน่วยของงานบริการผู้ป่วยนอกและฉุกเฉิน โรงพยาบาลชลบุรี ค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับงานวิจัยอื่น ๆ เนื่องจากมีอาคารสิ่งก่อสร้าง และครุภัณฑ์จำนวนมากที่หมดอายุการใช้ประโยชน์แล้วซึ่งไม่ได้นำมาคิดต้นทุนและโรงพยาบาลชลบุรีมีการบริหารจัดการที่ดี ได้เสนอแนะให้โรงพยาบาลชลบุรี นำข้อมูลต้นทุนนี้ ไปประยุกต์ใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพของการให้บริการผู้ป่วยนอก และควรนำคอมพิวเตอร์มาใช้ในการเก็บข้อมูลทรัพยากร และกิจกรรมต่าง ๆ ของโรงดพยาบาล เพื่อประโยชน์ในการบริหารจัดการทุก ๆ หน่วยงานในโรงพยาบาล
วิธีการศึกษา	การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงสำรวจ(Survey Research) โดยทำการศึกษาข้อมูลย้อนหลัง (Retrospective Study) ในปีงบประมาณ 2534 ทำการศึกษาในหน่วยงานย่อยของงานบริการผู้ป่วยนอกและฉุกเฉินโรงพยาบาลชลบุรีซึ่งสามารถกำหนดพื้นที่ของตนได้แน่นอน ทั้งหมด 71 หน่วยงาน
วิธีคิดค่าเสื่อมราคา	คิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรง (Straight-line method) ค่าครุภัณฑ์ คิดอายุการใช้ประโยชน์เท่ากับ 5 ปี ค่าสิ่งก่อสร้าง คิดอายุการใช้ประโยชน์ของอาคารถาวรเท่ากับ 20 ปี
วิธีการกระจายต้นทุน	ใช้การจัดสรรต้นทุนแบบ Double Step-down
ผลการศึกษา

สัดส่วนค่าแรง ต่อ ค่าวัสดุ ต่อ ค่าลงทุน, ต้นทุนต่อหน่วยบริการ. จำนวนหน่วยบริการของหน่วยงาน, วันป่วยเฉลี่ย

ตารางแสดงต้นทุนรวมจำนวนกิจกรรมและต้นทุนเฉลี่ยของงานบริการผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลชลบุรี ปีงบประมาณ 2534 จำแนกตามกลุ่มงาน/คลินิก

กลุ่มงาน / คลินิก	ต้นทุนรวม	จำนวนกิจกรรม	ต้นทุนเฉลี่ย
	บาท	ครั้ง	บาท / ครั้ง
กลุ่มงานอายุรกรรม	9,411,468.67	88,675.00	106.13
กลุ่มงานกุมารเวชกรรม	1,918,675.87	28,759.00	66.72
กลุ่มงานศัลยกรรมทั่วไป	3,859,112.89	56,397.00	68.43
กลุ่มงานศัลยกรรมกระดูก	3,409,038.68	23,328.00	146.14
กลุ่มงานสูติ-นรีเวชกรรม	7,089,387.86	48,323.00	146.71
กลุ่มงานจักษุวิทยา	2,294,400.29	18,661.00	122.95
กลุ่มงานโสต ศอ นาสิก	3,010,417.41	22,994.00	130.92
กลุ่มงานจิตเวช	2,005,724.61	14,113.00	142.12
รวมงานบริการผู้ป่วยนอก	32,998,226.28	301,250.00	109.54

ตารางต้นทุนทางตรงและร้อยละ ของงานบริการผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลชลบุรีปีงบประมาณ2534

	ต้นทุนทางตรง
	ค่าลงทุน	ค่าดำเนินการพื้นฐาน	ค่าดำเนินการแปรผัน	รวม
งานบริการผู้ป่วยนอก	1,316,139.41	6,227,785.02	177,551.41	7,721,475.84
	17.05%	80.66%	2.30%	100.00%

** เป็นตารางสรุปจากตารางต้นทุนทางตรงและร้อยละ ของงานบริการผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลชลบุรีปีงบประมาณ2534 จำแนกตามกลุ่มงาน/คลินิก-ผู้รวบรวม

ตารางแสดงต้นทุนทางตรงและร้อยละของงานบริการผู้ป่วยฉุกเฉินโรงพยาบาลชลบุรี ปีงบประมาณ 2534 จำแนกตามประเภทผู้ป่วย

ประเภทผู้ป่วย	ต้นทุนทางตรง (บาท)
ประเภทผู้ป่วย	ค่าลงทุน	ค่าดำเนินการพื้นฐาน	ค่าดำเนินการแปรผัน	รวม
1. ในเวลาราชการ	96879.92	828078.34	78494.68	1003452.94
	9.66%	82.52%	7.82%	100%
2. นอกเวลาราชการ	202286.29	1673494.57	313978.72	2189759.58
	9.37%	76.42%	14.34%	100%
รวมทั้งสิ้น	299166.21	2501572.91	392473.4	3193212.52
	9.37%	78.34%	12.29%	100%

ตารางแสดงต้นทุนรวมจำนวนกิจกรรมและต้นทุนเฉลี่ยของงานบริการ ผู้ป่วยฉุกเฉินโรงพยาบาลชลบุรี ปีงบประมาณ 2534 จำแนกตามประเภทผู้ป่วย

ประเภทผู้ป่วย	ต้นทุนรวม	จำนวนกิจกรรม	ต้นทุนเฉลี่ย
ประเภทผู้ป่วย	บาท	ครั้ง	บาท / ครั้ง
1. ในเวลาราชการ	2,116,777.35	9,373	225.84
2. นอกเวลาราชการ	4,984,323.21	31,715	157.16
รวมทั้งสิ้น	7,101,100.56	41,088	172.83