HB_The 6

เรื่องที่	HB_The 6
ประเภท	HOSPITAL BASE
ชื่อเรื่อง	การศึกษาการควบคุมต้นทุนในโรงพยาบาลชุมชน
ชื่อผู้แต่ง	นายวิสาข์ เจ่าสกุล
ที่มา	วิทยานิพนธ์, วิศวกรรมศาสตร์มหาบัณฑิตภาควิชาวิศวกรรมอุตสาหการ, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2533
ปีที่ทำ	สิงหาคม 2531
บทคัดย่อ	การศึกษาการควบคุมต้นทุนในโรงพยาบาลชุมชนในขนาด 90 เตียง โดยใช้โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชตะพานหิน อ. ตะพานหิน จ.พิจิตร เป็นกรณีศึกษา ได้พบว่าสามารถนำระบบข้อมูลข่าวสารในการวิเคราะห์หาต้นทุนด้วยวิธีการจัดสรรต้นทุนแบบเส้นตรง (Simultaneous Equation Method) เข้ามาใช้คิดได้และได้ผลลัพธ์ต้นทุนเฉลี่ยในการให้บริการเดือนสิงหาคม 2531 คือ ผู้ป่วยนอก 83.01 บาทต่อครั้ง ผู้ป่วยใน 433.27 บาทต่อวันป่วย การควบคุมต้นทุนที่นอกเหนือจากการควบคุมโดยงบประมาณสามารถกระทำได้ โดยนำหลักการกลุ่มคุณภาพและการวิเคราะห์คุณค่าเข้ามาประยุกต์ใช้เพื่อกำหนดมาตรการควบคุมต้นทุนและจัดให้เป็นมาตรฐานการทำงานต่อไป ผลจากการควบคุมต้นทุนสามารถคิดค่าใช้จ่ายด้านต้นทุนวัสดุและค่าสาธารณูปโภคได้ประมาณ 64,335.65 บาทต่อเดือน หรือ 772,027.80 บาทต่อปีปละค่าแรงงานอีก 3,000 บาทต่อเดือน หรือ 36,000 บาทต่อปี เมื่อตรวจสอบภาพรวมของต้นทุนอีกครั้งโดยวิเคราะห์ต้นทุนเดือนสิงหาคม 2532 ด้วยวิธีการเดียวกันเปรียบเทียบ พบว่าต้นทุนเฉลี่ยในการให้บริการผู้ป่วยนอก คือ 96.10 บาทต่อครั้ง และผู้ป่วยใน 391.44 บาทต่อวันป่วย ต้นทุนเฉลี่ยในการบริการผู้ป่วยในลดลง แต่ต้นเฉลี่ยในการบริการผู้ป่วยนอกไม่ลดลง เพราะมาตรการควบคุมต้นทุนมีผลต่อการควบคุมต้นทุนผู้ป่วยนอกน้อยกว่าผู้ป่วยในมาก และมีปัจจัยที่ไม่สามารถควบคุมได้ ได้แก่ ค่าแรงในการให้บริการผู้ป่วยนอกโดยตรงเพิ่มถึง 28.15 % มูลค่าต้นทุนวัสดุที่จัดซื้อมาใช้เป็นวัตถุดิบมีราคาเพิ่มตามสภาวะเงินเฟ้อ และจำนวนครั้งที่มาใช้บริการของผู้ป่วยนอกก็น้อยกว่าเดิมด้วย
วิธีการศึกษา	เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา โดยศึกษาต้นทุนของงานบริการสาธารณสุขในโรงพยาบาลชุมชน โดยใช้โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชตะพานหิน จ.พิจิตร เป็นกรณีศึกษา โดยการวิเคราะห์ต้นทุนมีขั้นตอนดังนี้ จัดแบ่งหน่วยงานออกเป็นหน่วยงานต้นทุน(Cost Centre Identification) หาต้นทุนรวมโดยตรงของแต่ละหน่วยงาน(Direct Cost Determination) หาสัดส่วนในการจัดสรรต้นทุนทางอ้อม(Allocation Criteria Determination) หาต้นทุนทั้งหมดของแต่ละหน่วยงาน โดยการจัดสรรต้นทุนทางอ้อมรวมกับต้นทุนรวมโดยตรง(Full Cost Determination by Indirect Cost Allocation and added with Total Direct cost) หาต้นทุนต่อหน่วย (Unit Cost Calculation)
วิธีคิดค่าเสื่อมราคา	ครุภัณฑ์และสิ่งก่อสร้างทุกชนิด(รวมทั้งที่บริจาคด้วย) คิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรง อายุการใช้งานครุภัณฑ์ทุกชนิด 5 ปี ส่วนสิ่งก่อสร้าง 20 ปี รวมทั้งที่ก่อสร้างเพิ่มเติมด้วย โดยค่าเสื่อมราคาสิ่งก่อสร้างของแต่ละหน่วยงานคิดตามสัดส่วนพื้นที่ที่ใช้งาน
วิธีการกระจายต้นทุน	เมื่อได้ต้นทุนรวมโดยตรงและเกณฑ์ในการกระจายต้นทุนของแต่ละหน่วยงานแล้วก็ใช้วิธีการจัดสรรแบบเส้นตรง เพื่อหาต้นทุนทางอ้อม
ผลการศึกษา

ตารางแสดงการวิเคราะห์ต้นทุนเฉลี่ยในการให้บริการเดือนสิงหาคม 2531

	สิงหาคม 2531
รายการ	ประเภทในการนำต้นทุนมาคิด			ค่าสถิติ
	CC+MC+LC	CC+MC	MC
อัตราส่วนต้นทุน	16:46:38	25 : 75	100
ผู้ป่วยนอก (บาท /ครั้ง)
มูลค่าต้นทุน	390,233.25	267,459.61	223,447.26	บาท
เฉลี่ย	83.01	56.89	47.53	4,701 ครั้ง
อายุรกรรม	85.55	63.91	56.02	2,792 ครั้ง
ศัลยกรรม	84.86	54.54	33.59	346 ครั้ง
สูติ-นรีเวช	34.64	18.31	13.52	327 ครั้ง
กุมารเวช	42.75	27.25	22.9	794 ครั้ง
ทันตกรรม	80.11	56.47	42.78	442 ครั้ง
อุบัติเหตุ	204.64	87.01	68.85	202 ครั้ง
ผู้ป่วยใน (บาท/วัน)
มูลค่าต้นทุน	1,005,188.97	615,729.68	442,168.25	บาท
เฉลี่ย	433.27	265.40	190.59	2,320 วัน
อายุรกรรม	341.15	215.61	168.61	950 วัน
ศัลยกรรม	590.11	389.95	258.37	406 วัน
สูติ-นรีเวช	384.29	223.67	157.82	829 วัน
กุมารเวช	373.91	230.43	164.95	111 วัน
ผู้ป่วยหนัก (ICU)	3,392.81	1,732.50	1,164.51	24 วัน
อัตราการครองเตียง	83.15	83.15	83.15	83.15%
ผู้ป่วยในอยู่ เฉลี่ย	3.30	3.30	3.30	3.30 วัน
รวมต้นทุนผู้ป่วยนอนและใน	1,395,422.22	883,189.29	665,615.51
อัตราส่วนต้นทุนผู้ป่วนนอก /ใน	28: 72	30: 70	33: 67

หมายเหตุ

ต้นทุนผู้ป่วยในอายุรกรรม ศัลยกรรม สูติ-นรีเวช จะไม่รวมต้นทุนตอนเป็นผู้ป่วยหนัก
ผู้ป่วย หู ตา คอ จมูก จิตเวชและออร์โธปิดิกส์ รวมอยู่ในผู้ป่วยอายุรกรรม
MC = ค่าวัสดุ ค่าสาธารณูปโภค และค่าใช้สอย
CC = ค่าเสื่อมราคาสะสมครุภัณฑ์และสิ่งก่อสร้างคิดแบบเส้นตรง อายุรกรรมใช้งานของครุภัณฑ์ 5 ปี สิ่งก่อสร้าง 20 ปี
LC = ค่าแรงงาน รวมค่าล่วงเวลา ค่ารักษาพยาบาล