HB_The 5

เรื่องที่	HB_The 5
ประเภท	HOSPITAL BASE
ชื่อเรื่อง	การศึกษาต้นทุนต่อหน่วยบริการของผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
ชื่อผู้แต่ง	จิราวรรณ วรรณเวก
ที่มา	วิทยานิพนธ์, ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ปีที่ทำ	ปีงบประมาณ 2533(1 ตุลาคม 2532 – 30 กันยายน 2533)
บทคัดย่อ	ตึก ภปร.เป็นสถานบริการผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สูง 24 ชั้น มีเครื่องมือและเทคโนโลยีที่ทันสมัย มีค่าใช้จ่ายในการดำเนินการและค่า บำรุงการรักษามาก กอร์ปกับพระราชบัญญัติประกันสังคมมีผลบังคับใช้ โรงพยาบาลต้องรับนโยบายดังกล่าวด้วย จึงจำเป็นต้องทราบต้นทุนต่อหน่วยบริการเพื่อเป็นเครื่องมือสำหรับผู้บริหารในการวางแผนดำเนินงานต่อไปในอนาคต การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุนต่อหน่วยบริการของผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ (ตึก ภปร.) ในปีงบประมาณ 2533 โดยวิเคราะห์ในแง่ผู้ให้บริการ ซึ่งเป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา โดยเก็บข้อมูลย้อนหลังจากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิที่มีอยู่แล้ว และบางส่วนทำการศึกษาไปข้างหน้า โดยจำแนกแผนกต่าง ๆในตึกผู้ป่วยนอกเป็น 3 กลุ่มหน่วยงาน คือ กลุ่มหน่วยงานที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ กลุ่มหน่วยงานที่ก่อให้เกิดรายได้ และกลุ่มหน่วยงานที่ให้บริการผู้ป่วย หลังจากนั้นหาต้นทุนโดยตรงและต้นทุนโดยอ้อมของแต่ละกลุ่มหน่วยงาน การกระจายต้นทุนใช้วิธี Simultaneous Equation Method จะได้ต้นทุนรวมทั้งหมดของผู้ป่วยนอก และเมื่อนำไปหารด้วยจำนวนครั้งที่ผู้ป่วยมารับบริการ ก็จะได้ต้นทุนครั้งที่ผู้ป่วยมารับบริการ ผลการศึกษาพบว่า อัตราส่วนต้นทุน ค่าแรงต่อต้นทุน ค่าวัสดุต่อต้นทุน ค่าลงทุนเท่ากับ 3 : 6 : 2 ต้นทุนการให้บริการผู้ป่วยนอกมีต้นทุนเฉลี่ย 241.73 บาท ต่อการมาตรวจ 1 ครั้ง โดยต้นทุนที่ไม่ได้เรียกเก็บค่าบริการ และต้นทุนที่เรียกเก็บค่าบริการเป็นร้อยละ 46.24 และ 53.76 ตามลำดับ
วิธีการศึกษา	เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา(Descriptive study) โดยทำการศึกษาต้นทุนต่อหน่วยบริการในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์(ตึก ภปร.) ในปีงบประมาณ 2533 โดยการศึกษาบางส่วนจะทำการศึกษาย้อนหลัง(Retrospective Study) และบางส่วนจะทำการศึกษาไปข้างหน้า (Prospective Study) โดยมีขั้นตอนดังนี้ ศึกษาการจัดระบบองค์การบริหาร(System Analysis) จำแนกและจัดกลุ่มหน่วยงาน(Cost/Functional Centre Identification and Grouping) หาต้นทุนรวมโดยตรงของแต่ละหน่วยงาน(Direct cost determination) กำหนดเกณฑ์การกระจายต้นทุน(Allocation Criteria) หาต้นทุนทั้งหมดของหน่วยงาน
วิธีคิดค่าเสื่อมราคา	ค่าเสื่อมราคาประจำปี(Depreciation cost)ของครุภัณฑ์และอาคารสิ่งก่อสร้างในตึก ถปร โดยคิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้น(Straight-line method) อายุการใช้งานของครุภัณฑ์ใช้เกณฑ์การคิดค่าเสื่อมราคาจากสมาคมโรงพยาบาลอเมริกัน(Estimated Useful Lives of Depreciable Hospital Assets, 1978) ส่วนสิ่งก่อสร้างคิดอายุการใช้งานนาน 20 ปี โดยค่าเสื่อมราคาสิ่งก่อสร้างของแต่ละหน่วยงานคิดตามสัดส่วนพื้นที่การใช้งาน
วิธีการกระจายต้นทุน	ใช้การจัดสรรแบ่งปันต้นทุนแบบ Simultaneous Equation Method โดยใช้สมการเส้นตรง(Linear Equation)และสร้างเมตริกซ์การกระจายต้นทุน(Allocation Problem)
ผลการศึกษา

ตารางแสดงต้นทุนต่อหน่วยบริการและองค์ประกอบของต้นทุนต่อหน่วยบริการของผู้ป่วยนอก (PS)พิจารณาทุกหน่วยต้นทุน

ต้นทุน RSC		ต้นทุนRPCC		ต้นทุนรวมทั้งหมด (LC+MC+CC)
รวม (บาท)	ต่อหน่วย(บาทต่อครั้ง)	รวม (บาท)	ต่อหน่วย(บาทต่อครั้ง)	รวม (บาท)	ต่อหน่วย(บาทต่อครั้ง)
70,349,553.37	111.77	81,799,598.72	129.96	152,149,152.10	241.73
	46.24%		53.76%		100%

ผู้ป่วยนอกมารับบริการ 629,418 ครั้ง

ตารางแสดงอัตราส่วนของค่าแรงงานต่อค่าวัสดุต่อค่าลงทุนเฉพาะผู้ป่วยนอกเมื่อคิดต้นทุนรวมทั้งหมด(Full cost)

LABOUR COST	MATERIAL COST	CAPITAL COST	TOTAL
41,678,668.58	82,720,304.94	27,750,178.58	152,149,152.10
27.39%	54.37%	18.24%	100%
3	6	2

(อัตราส่วนเอา Capital cost เป็นฐาน)