| เรื่องที่ | HB2 |
| ประเภท | Hospital base |
| ชื่อเรื่อง | สมการต้นทุนโรงพยาบาลจังหวัดในประเทศไทย |
| ชื่อผู้แต่ง | นายแพทย์บรรเทา อื้อกุล |
| ที่มา | รายงานการวิจัย |
| ปีที่ทำ | ปีงบประมาณ 2531-2533 |
| บทคัดย่อ | งานวิจัยนี้เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลจากรายงานทางการเงินและปริมาณงานของโรงพยาบาลศูนย์โรงพยาบาลทั่วไปจำนวน
89 แห่ง ระหว่างปีงบประมาณ 2531 - 2533
โดยอาศัยประสบการณ์จากการวิจัยเรื่อง
"การพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารทางการเงินโดยใช้ระบบบัญชีเสริม"
เพื่อหาต้นทุนต่อหน่วย
บริการของแต่ละโรงพยาบาล
วิเคราะห์ปัจจัยต่าง ๆ
ที่มีอิทธิพลต่อต้นทุน
อันได้แก่ ปัจจัยด้านลักษณะของ
โรงพยาบาล
ลักษณะของผู้ป่วยการใช้บริการ
ปัจจัยนำเข้าด้านเจ้าหน้าที่
และปัจจัยอื่น ๆ
นำปัจจัยดังกล่าวมาสร้างความสัมพันธ์กับต้นทุนด้วยวิธี
multiple regression ผลการศึกษาพบว่าดัชนีซึ่งวัดความรุนแรงของการเจ็บป่วยทางอ้อมอันได้แก่ อัตราตายในโรงพยาบาล วันนอนโรงพยาบาลเฉลี่ย อัตราการส่งตรวจเพื่อการวินิจฉัย และอัตราการผ่าตัด มีความสัมพันธ์กับขนาดของโรงพยาบาล และมีผลต่อต้นทุนผู้ป่วยในต่อรายอย่างมาก นอกเหนือไปจากอัตราเงินเดือนและค่าจ้างเฉลี่ย การแทนค่าปัจจัยต่าง ๆ ในสมการทำให้สามารถระบุโรง พยาบาลที่มีต้นทุนสูงเกินกว่าที่ควรได้ ผู้วิจัยได้นำเสนอแนวทางในการควบคุมต้นทุนและการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพไว้ด้วย |
| วิธีการศึกษา | เป็นการศึกษาย้อนหลังโดยอาศัยข้อมูลทุติยภูมิจากรายงานประจำปีของกองโรงพยาบาลภูมิภาค
สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
โดยวิเคราะห์:
** แต่ใน website จะรวบรวมเฉพาะต้นทุนต่อหน่วยเท่านั้น |
| วิธีคิดค่าเสื่อมราคา | ไม่มี |
| วิธีการกระจายต้นทุน | การกระจายต้นทุนระหว่างกลุ่มหน่วยต้นทุนที่ใช้ในการศึกษานี้ อาศัยตัวเลขสัดส่วนจากการศึกษาของกองแผนงานสาธารณสุข ( 2532) ซึ่งศึกษาในโรงพยาบาล จังหวัดเชียงใหม่, โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี, โรงพยาบาลอุดรธานี และโรงพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี สัดส่วนที่นำมาใช้นี้เป็นสัดส่วนจากการกระจายต้นทุนระหว่างหน่วยงานต่างๆแล้ว จึงไม่มีต้นทุนเหลืออยู่ที่กลุ่มหน่วยต้นทุนที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (NRPCC) อีกต่อไป |
| ผลการศึกษา |
ตารางแสดงต้นทุนดำเนินการแต่ละประเภทรวมทุกโรงพยาบาล (หน่วย : ล้านบาท)
| หมวดต้นทุน | ปีงบประมาณ |
|||||
2531 |
2532 |
2533 |
||||
| ค่าแรงงาน | 2,345 |
47.86% |
2,733 |
49.60% |
3,363 |
52.08% |
| ค่าเวชภัณฑ์ | 1,714 |
34.99% |
1,907 |
34.62% |
2,170 |
33.60% |
| ค่าวัสดุทั่วไป | 531 |
10.83% |
580 |
10.52% |
627 |
9.71% |
| ค่าสาธารณูปโภค | 218 |
4.45% |
228 |
4.13% |
227 |
3.52% |
| อื่น ๆ | 92 |
1.88% |
62 |
1.13% |
70 |
1.08% |
ตารางแสดงการใช้บริการ,ปัจจัยนำเข้าแรงงาน,ลักษณะผู้ป่วย และการให้บริการตามขนาดจำนวนเตียงของโรงพยาบาล (ปีงบประมาณ 2531
| ตัวแปร | จำนวนเตียง (*) |
เฉลี่ย |
P |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
|||
| จำนวนโรงพยาบาล | 11 |
57 |
11 |
10 |
||
| การใช้บริการ | ||||||
| อัตราครองเตียง(%) | 64 |
78 |
89 |
81 |
78 |
<.001 |
| จำนวนผู้ป่วยในเฉลี่ยต่อวัน(คน) | 91 |
225 |
454 |
595 |
278 |
<.001 |
| จำนวนผู้ป่วยต่อเตียงต่อปี(คน) | 61 |
61 |
63 |
53 |
60 |
> .1 |
| ปัจจัยนำเข้าด้านแรงงาน | ||||||
| จำนวนเจ้าหน้าที่ต่อผู้ป่วยในเฉลี่ย(คน) | 3 |
2 |
2 |
2 |
2 |
<.001 |
| จำนวนเจ้าหน้าต่อเตียง(คน) | 2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
<.05 |
| เงินเดือนข้าราชการเฉลี่(บาท) | 3,594 |
4,001 |
4,139 |
4,321 |
4,004 |
<.001 |
| ค่าจ้างประจำเฉลี่ย(บาท) | 2,173 |
2,086 |
2,147 |
2,128 |
2,109 |
>.5 |
| ลักษณะผู้ป่วยและการให้บริการ | ||||||
| อัตราตายในโรงพยาบาล(%) | 1.40 |
2.00 |
2.60 |
3.20 |
2.1 |
<.001 |
| อัตราการผ่าตัด(%) | 9.60 |
14.00 |
19.30 |
25.40 |
15.4 |
<.001 |
| อัตราการส่งตรวจชันสูตร(ต่อราย) | 5.00 |
7.40 |
10.40 |
11.40 |
7.9 |
<.01 |
| อัตราการส่งตรวจรังสีวิทยา(ต่อราย) | 0.52 |
0.72 |
0.97 |
0.93 |
0.75 |
<.05 |
| วันนอนเฉลี่ยต่อราย(วัน) | 3.80 |
4.70 |
5.30 |
5.60 |
4.8 |
<.001 |
กลุ่มโรงพยาบาลตามจำนวนเตียง 1:< 201 , 2: 201-400, 3: 401-600, 4:>600
ตารางแสดงการใช้บริการ,ปัจจัยนำเข้าแรงงาน,ลักษณะผู้ป่วยและการให้บริการของโรงพยาบาลจำแนกตามหน้าที่ (ปีงบประมาณ 2531)
| ตัวแปร | หน้าที่ของโรงพยาบาล (*) |
เฉลี่ย |
P |
||
รพท |
รพท(วพ) |
รพศ |
|||
| จำนวนโรงพยาบาล | 64 |
9 |
17 |
||
| การมีวิทยาลัยพยาบาล(%) | 0 |
100 |
71 |
||
| จำนวนเตียงเฉลี่ย | 266 |
375 |
644 |
||
| การใช้บริการ | |||||
| อัตราครองเตียง(%) | 76 |
74 |
86 |
78 |
<.001 |
| จำนวนผู้ป่วยในเฉลี่ยต่อวัน (คน) | 207 |
283 |
545 |
278 |
<.001 |
| จำนวนผู้ป่วยต่อเตียงต่อปี (คน) | 62 |
59 |
57 |
60 |
>.1 |
| ปัจจัยนำเข้าด้านแรงงาน | |||||
| จำนวนเจ้าหน้าที่ต่อผู้ป่วยในเฉลี่ย(คน) | 2.4 |
2.4 |
1.9 |
2.3 |
<.05 |
| จำนวนเจ้าหน้าที่ต่อเตียง (คน) | 1.7 |
1.7 |
1.6 |
1.7 |
>.1 |
| เงินเดือนข้าราชการเฉลี่ย(บาท) | 3,922 |
4,161 |
4,236 |
,4004 |
<.01 |
| ค่าจ้างประจำเฉลี่ย(บาท) | 2,088 |
2,148 |
2,168 |
2,109 |
>.1 |
| ลักษณะผู้ป่วยและการให้บริการ | |||||
| อัตราตายในโรงพยาบาล(%) | 1.9 |
2.8 |
2.8 |
2.1 |
<.001 |
| อัตราการผ่าตัด(%) | 13.3 |
15.1 |
23.6 |
15.4 |
<.001 |
| อัตราการส่งตรวจชันสูตร(ต่อราย) | 6.9 |
8.1 |
11.7 |
7.9 |
<.05 |
| อัตราการส่งตรวจรังสีวิทยา(ต่อราย) | 0.67 |
0.81 |
1.03 |
0.75 |
<.05 |
| วันนอนเฉลี่ยต่อราย(วัน) | 4.5 |
4.9 |
5.6 |
4.8 |
<.001 |
ตารางแสดงต้นทุนต่อหน่วยบริการตามขนาดของโรงพยาบาล(ปีงบประมาณ 2531)
| ต้นทุนต่อหน่วย | จำนวนเตียง(*) |
เฉลี่ย | P | |||
| OPD | ||||||
| Routine service cost/visit | ||||||
| Labour | 30 |
32 |
29 |
37 |
32 |
>.05 |
| Material & other | 9 |
11 |
12 |
15 |
11 |
<.001 |
| Total | 39 |
43 |
41 |
52 |
43 |
<.05 |
| Medical care cost/visit | ||||||
| Labour | 15 |
13 |
10 |
12 |
12 |
<.05 |
| Material & other | 33 |
46 |
59 |
72 |
49 |
<.001 |
| Total | 48 |
58 |
69 |
84 |
61 |
<.001 |
| Average OP cost/visit | 87 |
101 |
110 |
136 |
104 |
<.001 |
| IPD | ||||||
| Length of stay | 4 |
5 |
5 |
6 |
5 |
<.001 |
| Routine servi ce cost/day | ||||||
| Labour | 186 |
142 |
117 |
135 |
143 |
,>.001 |
| Material & other | 73 |
60 |
61 |
71 |
63 |
>.05 |
| Total | 259 |
202 |
178 |
206 |
206 |
.<.05 |
| Medical care cost/case | ||||||
| Labour | 307 |
313 |
304 |
375 |
318 |
>.05 |
| Material & other | 406 |
558 |
715 |
881 |
595 |
<.001 |
| Total | 713 |
871 |
1,019 |
1,256 |
913 |
<.001 |
| Average IP cost/day | 452 |
389 |
372 |
431 |
399 |
>.05 |
| Average IP cost/case | 1,672 |
1,810 |
1,964 |
2,411 |
1,879 |
<.001 |
ตารางแสดงปริมาณผู้ป่วยรวมทุกโรงพยาบาล (หน่วย X 1000)
ปริมาณผู้ป่วยในปีงบประมาณ |
อัตราเพิ่ม |
|||||
2531 |
2532 |
2533 |
31/32 |
32/33 |
เฉลี่ย |
|
| ผู้ป่วยนอก(ครั้ง) | 10,821 |
10,978 |
10,861 |
1.46% |
-1.07% |
0.20% |
| ผู้ป่วยใน(ราย) | 1,838 |
1,878 |
1,986 |
2.19% |
5.74% |
3.96% |
| ผู้ป่วยใน(วัน) | 9,030 |
9,516 |
9,903 |
5.38% |
4.06% |
4.72% |