เรื่องที่ HB1
ประเภท Hospital base
ชื่อเรื่อง การศึกษาต้นทุนบริการทันตกรรมของโรงพยาบาลระดับจังหวัด
ชื่อผู้แต่ง นายพลสิทธิ์ บัวศรีและคณะ
ที่มา รายงานการวิจัย
ปีที่ทำ 1 ตุลาคม 2531 - 31 ตุลาคม 2531
บทคัดย่อ วัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อศึกษาต้นทุนตรงของบริการทันตกรรม ซึ่งประกอบด้วย ค่าแรงงาน ค่าวัสดุและค่าลงทุน และศึกษาค่าเฉลี่ยหน่วยบริการทันตกรรมของโรงพยาบาลระดับจังหวัดในภูมิภาคที่ต่างกัน ตัวอย่างโรงพยาบาลที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือ โรงพยาบาลศูนย์ 3 แห่ง (โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ โรงดพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ อุบลราชธานี และโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี) และโรงพยาบาลทั่วไป 3 แห่ง (โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต โรงพยาบาลพะเยาและโรงพยาบาลศรีสะเกษ) ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างวันที่ 1 - 31 ตุลาคม 2531 โดยวิธีคิดต้นทุนโดยตรง มิได้มีกฏเกณฑ์กระจายทุน และใช้แบบสอบถามที่คณะผู้วิจัยสร้างขึ้นเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล โดยทันตบุคลากรและผ่านการตรวจสอบโดยคณะผู้วิจัย ผลการวิจัยมีดังนี้

1. โรงพยาบาลระดับจังหวัดขนาดใหญ่ (โรงพยาบาลศูนย์) จะมีต้นทุนตรงในการให้บริการทันตกรรมภายในโรงพยาบาลสูงกว่าโรงพยาบาลระดับจังหวัดขนาดเล็ก (โรงพยาบาลทั่วไป) ซึ่งอยู่ในภูมิภาคเดียวกัน สำหรับโรงดพยาบาลที่มีสิ่งก่อสร้าง และเครื่องมือครุภัณฑ์ใหม่ ๆ จะมีค่าลงทุนสูงกว่าโรงดพยาบาลอื่น ๆ นอกจากนั้นพบว่าค่าแรงงานเป็นสัดส่วนต้นทุนที่สูงที่สุดในโรงพยาบาล

    1. ต้นทุนต่อหน่วยบริการทันตกรรมในโรงพยาบาลระดับจังหวัด มีค่าระหว่าง 55.31 - 116.94 บาท/ครั้ง และพบว่าโรงพยาบาลในภาคใต้มีค่าต้นทุนต่อหน่วยบริการทันตกรรมสูงกว่าโรงพยาบาลในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
    2. ต้นทุนในการดำเนินงานทันตสาธารณสุขของโรงพยาบาลระดับจังหวัดมัแหล่งงบประมาณต่างกัน บางโรงพยาบาลไม่ได้ใช้งบประมาณดำเนินการ ในขณะที่บางโรวดพยาบาลมีต้นทุนต่อหน่วยบริการทันตกรรมประมาณ 80.85 บาท/ครั้ง

เกี่ยวกันรายได้ทั้งหมดจากการให้บริการทันตกรรม พบว่า รายได่ต่อหน่วยบริการทันตกรรมมีค่าประมาณ 54.24 - 105.01 บาท/ครั้ง หรือ 74.18 บาท/ครั้ง แต่รายได้จริงซึ่งได้รับจากผู้บริการเก็บได้เพียง 54.61 บาท/ครั้ง และประเภทบริการ ทันตกรรมที่ให้บริการมากที่สุดในทุกโรงพยาบาล คือ บริการถอนฟัน

วิธีการศึกษา
  1. ศึกษาเฉพาะต้นทุนตรง (Direct cost) ต้นทุนต่อหน่วยบริการ (Unit cost) และรายได้ซึ่งเป็นค่าตอบแทนบริการเฉพาะของฝ่ายทันตกรรมเท่านั้น มิได้นำเกณฑ์กระจายต้นทุน (Allocation Criteria) ร่วมกับหน่วยงานอื่นมาเกี่ยวข้อง
  2. ค่าน้ำประปาและค่าไฟฟ้า ไม่ได้นำมาร่วมศึกษาในครั้งนี้ด้วย เนื่องจากมิได้แยกระบบใช้กับบริการทันตกรรมโดยเฉพาะ
  3. การเก็บรวบรวมข้อมูล: 1.ใช้ข้อมูลค่าแรงงานของทันตบุคลากร 2. ค่าวัสดุที่ใช้ในการบริการทันตกรรมภายในเดือนตุลาคม 2531 โดยประเมินจากผลต่างของราคาวัสดุเมื่อวันที่1 ตุลาคม 2531 เปรัยบเทียบกับราคาวัสดุคงเหลือเมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2531 3. ค่าลงทุนเพื่อคำนวนราคาค่าเสื่อมของครุภัณฑ์และสิ่งก่อสร้างต่อเดือน โดยใช้วิธี Linear depreciation
วิธีคิดค่าเสื่อมราคา Linear depreciation - เอาราคาหารด้วยอายุการใช้งานแล้วกระจายไปตามปี พ.ศ. จนถึง พ.ศ. ที่หมออายุ เฉลี่ยเท่ากันทุกปี โดยไม่คิดอัตราเงินเฟ้อของแต่ละปี อายุการใช้งาน สิ่งก่อสร้าง 20 ปี ครุภัณฑ์ 10 ปี และยานพาหนะ 5 ปี หรือค่าเสื่อมราคา ร้อยละ 5,10 และ 20 ตามลำดับ
วิธีการกระจายต้นทุน ไม่มี
ผลการศึกษา  

ตารางแสดงขอมูลเกี่ยวกับต้นทุนต่อหน่วยบริการทันตกรรมในโรงพยาบาลระดับจังหวัด

โรงพยาบาล

ต้นทุนตรง(บาท)

จำนวนผู้รับบริการ

ต้นทุนต่อหน่วยบริการ(บาท/ครั้ง)

เชียงรายประชานุเคราะห์

138,939.68

2,103

66.06
พะเยา

55,478.00

578

95.98
สุราษฎร์ธานี

97,989.95

1,223

80.12
วชิระภูเก็ต

57,773.12

494

116.94
สรรพสิทธิประสงค์ฯ

119,641.44

2,163

55.31
ศรีสะเกษ

84,188.18

999

84.27

 

ตารางแสดงต้นทุนตรงของบริการทันตกรรมในโรงพยาบาลระดับจังหวัด จำแนกตามภาค และประเภทต้นทุน

เหนือ

ใต้

ตะวันออกเฉียงเหนือ

ประเภทต้นทุน

เชียงรายประชานุเคราะห์

พะเยา

สุราษฎร์ธานี

วชิระภูเก็ต

สรรพสิทธิประสงค์ฯ

ศรีสะเกษ

1. ค่าลงทุน
ค่าครุภัณฑ์เครื่องมือทางทันตกรรม

25,384.96

5,604.12

6,416.29

5,458.29

11,652.68

9,026.52

ค่าครุภัณฑ์อื่นๆ

977.16

461.42

417.42

921.55

505.00

1,012.72

ค่าสิ่งก่อสร้าง

2,604.16

333.33

6,924.24

1,940.00

-

9,339.56

รวม

28,966.28

6,398.87

13,757.95

8,319.84

12,157.68

19,375.80

2. ค่าแรงงาน

70,210.00

40,185.00

65,165.00

37,575.00

77,715.00

48,300.00

3. ค่าวัสดุ
ค่าวัสดุทันตกรรมยาและเวชภัณฑ์

34,905.90

8,226.40

17,961.00

1,011.60

26,634.76

15,249.38

ฟิล์ม x-rays

1,448.00

352.00

656.00

552.00

1,288.00

960.00

ค่าวัสดุสิ้นเปลือง

3,409.50

316.00

450.00

1,209.68

1,846.00

300.00

รวม

39,763.40

8,894.40

19,067.00

2,773.28

29,768.76

16,509.38

รวมทั้งหมด

138,939.68

55,478.00

97,989.95

57,773.12

119,641.44

84,188.18

ตารางแสดงร้อยละของต้นทุนตรงจำแนกตามโรงพยาบาลและประเภทต้นทุน

โรงพยาบาล

ประเภทต้นทุน(%)

เชียงรายประชานุเคราะห์

พะเยา

สุราษฎร์ธานี

วชิระภูเก็ต

สรรพสิทธิประสงค์ฯ

ศรีสะเกษ

ค่าลงทุน

20.84

11.53

14.04

14.46

10.16

23.01

ค่าแรงงาน

50.54

72.44

66.5

64.69

64.69

57.37

ค่าวัสดุ

28.62

16.03

19.46

20.56

24.88

19.62

100

100

100

99.71

99.73

100

home.gif (2465 bytes)